نوآوری علمی و فناوری چین به عنوان یکی از موتورهای پیش‌برنده احیای اقتصادی چین از دوره پاندمی کرونا، طی بیش از سه سال گذشته روندی شتابناک داشته است.
برنامه ایستگاه فضایی چین به عنوان پرچمدار حوزه علم و فناوری این کشور وظایف برنامه‌ریزی‌شده خود طی سه سال گذشته را کامل کرده است؛ این وظایف شامل پرواز اولیه راکت حامل «لانگ مارچ-5بی» در سال 2020، پرتاب ماژول اصلی «تیان‌هه» در سال 2021 و پرتاب ماژول‌های آزمایشگاهی «منگ‌تیان» و «ون‌تیان» در سال 2022 بود.
فضاپیمای سرنشین‌دار «شن‌جوئو-15» در 29 نوامبر 2022 به طور موفقیت‌آمیز پرتاب و به ایستگاه فضایی چین متصل شد و به این ترتیب 12 ماموریت برنامه‌ریزی‌شده برای راستی‌آزمایی فناوری‌های کلیدی و ساخت ایستگاه فضایی تکمیل شد.
«وانگ شیائوجون» رئیس «آکادمی فناوری پرتاب چین» که زیرمجموعه «شرکت علم و فناوری هوافضای چین» است، گفت: پاندمی کووید-19 چالش‌هایی را بر سر راه صنعت فضایی چین ایجاد کرد و باعث شد مساله تضمین سلامت منابع انسانی برای فعالیت‌های پژهشی و آزمایشی با مشکل مواجه شود.
وی افزود پاندمی همچنین بر ارتباطات و هماهنگی و همچنین زنجیره‌های تامینو همکاری بین‌المللی تاثیر منفی گذاشت.
وانگ تاکید کرد با این وجود، صنعت فضایی موفق شد با به کارگیری سیاست‌های کنترلی علم‌محور و با اعمال تدابیر پیشگری و کنترل موثر کرونا مانند پوشش کامل واکسیناسیون پرسنل، بر این دشواری‌ها غلبه کند و راه انعطاف‌پذیرتری را برای کار انتخاب نماید تا اطمینان حاصل شود تمام ماموریت‌ها در موعد مقرر انجام می‌شوند.
بر اساس گزارش سالانه شرکت علم و فناوری هوافضای چین، چین موفق شد در سال‌های 2020، 2021 و 2022 به ترتیب 39، 55 و 64 پرتاب فضایی انجام دهد که به شکل قابل توجهی بیشتر از تعداد پرتاب‌های دوره قبل از پاندمی بود. چین در سال 2019 موفق به پرتاب 34 پرتاب فضایی شده بود.
صنعت فضایی چین فقط یکی از مثال‌هایی است که نشان می‌دهد چگونه چین توانست توسعه نوآوری علمی-فناوری خود را با وجود تاثیر پاندمی کرونا، محقق کند.
بر اساس آمار سالانه منتشر شده توسط «موسسه اطلاعات علمی و فناوری چین» که زیر مجموعه وزارت علم و فناوری فعالیت می‌کند، تا سپتامبر 2022، چین 1808 مقاله علمی معتبر داشته که معادل 41.7 درصد از مجموع جهانی این نوع مقالات و رتبه اول در دنیا محسوب می‌شود.
مقالات معتبر (Hot papers) مقالاتی هستند که طی دو سال گذشته به چاپ رسیده و به دفعات زیاد در دو ماه اخیر به آنها اشاره شده است.
چین در سال 2019، 1056 مقاله معتبر داشت و این عدد در سال 2020 و 2021 به 1375 و 1515 عدد افزایش یافت.
مقالات بشدت ارجاع شده چین در سال 2022 به حدود 50 هزار عدد رسید که معادل 27.3 درصد مجموع جهانی و جایگاه دوم در دنیا محسوب می‌شود. چین در میان 22 رشته‌ای که شدیدا در مقالات علمی به آنها اشاره شده، در پنج رشته رتبه اول را کسب کرد که عبارتند از کشاورزی، مواد، شیمی، رایانه و فناوری مهندسی.
در مقام مقایسه، تعداد مقالات بشدت ارجاع شده چین در سال 2019، 30755 یا 20 درصد کل تعداد جهانی بود. این عدد در سال 2020 به 37170 و 23 درصد افزایش یافت و در سال 2021 به 42920 و 24.8 درصد رسید.
مناطق فناوری پیشرفته ملی چین نیز طی سال‌های اخیر شاهد رونق قابل توجهی بوده که نشان دهنده کمکی است که نوآوری به اقتصاد این کشور کرده است.
چین تاکنون 173 منطقه فناوری پیشرفته ملی را راه اندازی کرده و تا پایان دوره برنامه پنج ساله چهاردهم (2025-2021) به 220 عدد افزایش خواهد یافت. مناطق فناوری پیشرفته ملی چین در سال 2021، 13.4 درصد از تولید ناخالص داخلی چین را ایجاد کردند.
جهش چین در رتبه بندی «شاخص نوآوری جهانی» که هر ساله توسط «سازمان مالکیت معنوی جهان» منتشر می‌شود، منعکس کننده پیشرفت حاصل شده در حوزه نوآوری علمی-فناوری طی سه سال گذشته است.
