رهبران آمریکا، بریتانیا و استرالیا روز دوشنبه در پایگاه دریایی سن دیگو، کالیفرنیا، رونمایی از طرح های زیردریایی هسته ای اوکوس را با هیاهوی فراوان جشن گرفتند. این یک تحقیر علنی علیه فرانسه بود که توسط این سه کشور فریب خورد و همچنین یک سرپوش و فریب برای مردم استرالیا و نوعی جسارت به کشورهای همسایه بود. این موضوع همچنین ضربهای به مکانیسم بینالمللی منع اشاعه هستهای بود که از قبل شکننده بود. این اتفاق آشکارا اقدامی خطرناک برای کل جامعه بینالمللی محسوب می شد.
بر اساس این توافق، استرالیا تا چند سال آینده تا پنج زیردریایی هستهای آمریکایی خریداری خواهد کرد که به این معنی است که استرالیا هفتمین کشور در جهان خواهد شد که زیردریاییهای هستهای دارد. صلح و ثبات منطقه اقیانوس هند و اقیانوس آرام، انتظار می رود تا مدت ها تأثیر، فشار و خطرات ناشی از این توافق را تحمل کند. برخی از رسانه های آمریکایی حتی آن را یک «اتفاق مهم» نامیدند. این اقدام اشتباه آشکار اثرات طعنه آمیزی داشته است، اما این توافق ممکن است در واقع نشانه ای برای این باشد که ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا منطقه آسیا و اقیانوسیه را به یک «جنگ سرد جدید» بکشانند. این چیزی است که همه نگران آن هستند.
استرالیا برای به دست آوردن زیردریایی های هسته ای ایالات متحده ممکن است نزدیک به 250 میلیارد دلار هزینه کند. آیا استرالیا معادن بسیار زیادی دارد و خیلی ثروتمند است؟ استرالیا در واقع دارای معادن است، اما زندگی در استرالیا برای اکثر مردم توام با ثروت نیست و وضعیت اقتصادی فعلی، با کسری بودجه ساختاری عظیم، بسیار بد است. 250 میلیارد دلار تقریباً معادل حدود دو سال هزینه بهداشت عمومی استرالیا است. استرالیا برای پرداخت این مبلغ هنگفت باید رفاه اجتماعی را تحت فشار قرار دهد. به عبارت دیگر، 25 میلیون استرالیایی در نهایت باید صورتحساب را با درجه خاصی از صرفه جویی بپردازند.
سوال دیگر اینکه، آیا استرالیا بدون زیردریایی های هسته ای آمریکا در خطر است؟ آیا بقای آن در خطر است؟ بدیهی است که نه. استرالیا نه تنها به آنها نیازی ندارد، بلکه با خرید آنها قطعا خود را در معرض خطر قرار می دهد.
استرالیا که در جنوب اقیانوس آرام در گوشه ای قرار گرفته و از سایر نقاط مهم منطقه دور است، از مزیت جغرافیایی نسبتاً منحصر به فردی برخوردار است. هیچ کشوری بدون هیچ دلیلی به استرالیا حمله نخواهد کرد. استرالیا شرایطی را داشته است که منابع و انرژی اصلی خود را صرف بهبود معیشت مردم کند.
احساس ناامنی غیرقابل توجیه استرالیا هنگام رویارویی با چین اساساً نتیجه کنترل این کشور برای چندین سال توسط ایالات متحده است. استرالیا فکر می کند که «معاون کلانتر» منطقه آسیا و اقیانوسیه تحت زعامت واشنگتن است، اما ناگفته نماند که حقوقی ندارد، حتی لباس پلیس و سلاح گرمش را باید از آمریکا به قیمت بالا خریداری کرد. توافقنامه اوکوس در واقع یک ترفند بزرگ ایالات متحده علیه استرالیا است. این معادل درخواست از استرالیا برای ساخت یک پایگاه زیردریایی هسته ای برای تولید زیردریایی های خود است، اما مهمتر از آن، حفظ و اطمینان از زیردریایی های هسته ای ایالات متحده و بریتانیا و تحویل آنها به نیروی دریایی ایالات متحده برای فرماندهی شدن است، علاوه بر این، صدها میلیارد دلار باید توسط خود استرالیا پرداخت شود.
تجهیزات زیردریایی هسته ای بعدی، تعمیر و نگهداری، آموزش پرسنل مرتبط چاه بی پایان بزرگتری هستند. استرالیا در بهترین حالت یک پنجه گربه است که به ایالات متحده کمک می کند تا شاه بلوط را از آتش بگیرد و می توان آن را به عنوان یکی از نمونه های بارز چنگال نیابتی در تاریخ روابط بین الملل در نظر گرفت.
در انگلیسی، اصطلاح «فیل سفید» معمولاً به یک شی بی فایده اما گران قیمت و عجیب و غریب اشاره دارد. اگر زیردریاییهای هستهای ایالات متحده فقط فیلهای سفید بودند، بهتر بود، اما آنها نیز یک فاجعه بزرگ هستند. کانبرا آنها را با مبلغ هنگفتی خریداری کرد و استرالیا را به خانه ای جن زده تبدیل خواهد کرد که خطری را برای کل منطقه به همراه خواهد داشت و سال ها تلاش کشورهای اقیانوس آرام جنوبی را برای ساختن منطقه عاری از هسته ای را که توسط معاهده رسمی حمایت می شود، با جدی ترین تأثیر مواجه می کند.
نه تنها چین به شدت با آن مخالف است، بلکه کشورهای آسیای جنوب شرقی مانند اندونزی و مالزی نیز بسیار ناراضی هستند. نیوزلند مستقیماً دسترسی زیردریاییهای هستهای استرالیا به آبهای خود را رد میکند.
درست در همان روزی که سه کشور اوکوس گرد هم آمدند، موسسه تحقیقات صلح بینالمللی استکهلم گزارش جدیدی درباره واردات و صادرات تسلیحات جهانی منتشر کرد. این گزارش نشان می دهد که سهم ایالات متحده از صادرات تسلیحات جهانی از 33 درصد به 40 درصد افزایش یافته است و واردات به شرق آسیا و برخی از کشورهای دیگر در سایر مناطق با تنش ژئوپلیتیک بالا به شدت افزایش یافته است. همه اینها در محاسبات واشنگتن است. فقط به آنچه آمریکا صادر می کند نگاه کنید: سلاح برای کشتن، انواع بحران ها (عوارض ناشی از فروپاشی بانک سیلیکون ولی هنوز در حال ظهور است) و مخرب ترین آنها سوء نیت ژئوپلیتیک است که آمریکا از آن برای کنترل استرالیا استفاده می کند.
