بدنبال آخرین خبرهای بدست رسیده، این پرسش مطرح می شود که اولین کلیسای جامع جهان مسیحیت در کدام شهر است؟
نام کلیسای تادئوس مقدس یا قره کلیسا به همراه نام کلیسا های سن استپانوس و زور زور در 17 تیر سال 1387 برابر با 7 ژوئیه 2008 در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.
کلیسای تادئوس مقدس یا قره کلیسا به عنوان اولین کلیسای جامع جهان مسیحیت شناخته می شود.
در خصوص چرایی و چگونگی ساخت قره کلیسا باید گفت یکی از حواریون مسیح که برای تبلیغ دین مسیحیت به جنوب منطقه ارمنستان آمد، به همراه گروهی از افراد که به دین مسیحیت روی آورده بودند به دستور پادشاه وقت ارمنستان شکنجه شده و به قتل رسید. او در مکانی که امروز با نام کلیسای تادئوس مقدس شناخته می شود، به خاک سپرده شد. این کلیسا در روستای قره کلیسای شهرستان چالدران قرار گرفته است.
مورخان سده هشتم هجری به بعد گاهی با نام قره کلیسا یادی از کلیسای تادئوس مقدس کرده اند. قسمت شرقی بنای کلیسای تادئوس مقدس با سنگ سیاه ساخته شده است. کلیسای تادئوس مقدس یا قره کلیسا در طول عمر خود دستخوش اتفاقات زیادی شده است. بخش وسیعی از این کلیسا در زمان حمله چنگیزخان مغول تخریب شد، اما بعد ها با همت خواجه نصیرالدین طوسی مرمت شد. بنای کلیسای تادئوس مقدس در سده 14 میلادی نیز بدلیل وقوع زلزله بار دیگر خراب شد، اما این بار هم به همت اسقف زاکاریا و 2 تن از برادرانش بازسازی شد.
