حساسیت، یا همان آلرژی، نسبت به مواد خوراکی میتواند خطرناک و یا حتی کشنده باشد. امری که نسبتا در جهان شایع به شمار میرود و بسیاری از مردم به درجات مختلف دچار آن هستند. با این حال آمارها نشان میدهد این حساسیتهای اغذیهای در حال افزایش هستند.
حساسیت غذایی در افراد میتواند سبب واکنش خفیف یا شدید بدن آنها شود. در موارد جزئی این حساسیت به صورت خارش، تورم یا درد معده عود میکند، در مقابل و در موارد شدید این حساسیت میتواند به شکل شوک تنفسی، کندی نبض، سرگیجه و یا استفراغ ظاهر شود. طبق آمارها از هر چهار نفر یک نفر حساسیت را با واکنش شدید تجربه میکند.
در همین حال یک بررسی گسترده که اخیرا انجام شده است نشان میدهد که میزان مراجعه به بیمارستانها در اثر آلرژی غذایی در ایالات متحده در طول سالهای ۱۹۹۳ تا ۲۰۰۶ سه برابر شده است. بریتانیا نیز در طول شش سال گذشته شاهد رشد ۷۲ درصدی بیماران دچار شوک تنفسی در اثر آلرژی بوده است.
گراهام روک، استاد میکروبشناسی در دانشگاه کالج لندن میگوید: «بیشک آلرژیهای غذایی به شکلی دیوانهوار افزایش یافتهاند.»
کری ندو، متخصص آلرژی در دانشگاه استنفورد آمریکا، میگوید میزان آلرژی غذایی در جهان از ۳ درصد در سال ۱۹۶۰ به حدود ۷ درصد در سال ۲۰۱۸ افزایش یافته است یعنی تقریبا رشد دو برابری را شاهد هستیم.
اما علت این افزایش چه میتواند باشد؟
قوانین جدید اتحادیه اروپا برای اطلاعات درج شده روی برچسب مواد غذایی
پیتر بن امبارک که در نهاد ایمنی غذا وابسته به سازمان جهانی بهداشت کار میکند معتقد است که یکی از دلایل این امر افزایش تنوع غذایی است.
او میگوید: «قبلا و در دهههای پیشین مواد خوراکی فقط از چند نوع اصلی و کلاسیک تشکیل میشدند نظیر غذاهای دریایی، شیر و حبوبات. این در حالی است که اکنون ما با یک تنوع غذایی چشمگیر مواجه هستیم.»
یک تفسیر رایج درباره بالا رفتن شمار مبتلایان به آلرژی این است که در نتیجهی متنوعتر شدن زنجیره غذایی، روده انسان با انواع مختلفی از میکرو ارگانیسمها روبرو شده است.
دلیل دیگر میتواند به مصرف آنتیبیوتیکها بازگردد. شواهد متعددی در دست است که هرچه فرد در کودکی آنتیبیوتیک بیشتری مصرف کرده باشد احتمال آلرژی غذایی وی بیشتر است. در واقع آنتی بیوتیکها تاثیری مضر بر باکتریهای سالم روده ما میگذراند. هرچند این دارو به سیستم ایمنی بدن ما کمک میکند، اما در سوی مقابل باعث بروز ایرادات دیگری در زمینه حساسیت میشود.
یک مورد دیگر تغییر توصیههای مشاوران تغذیه در زمینه حساسیتهای ناشی از مواد خوراکی بوده است. برای مثال در گذشته از افراد خواسته میشد که به کودکان خود تا سه سالگی بادام زمینی ندهند. این در حالی است که با گذر زمان این دست توصیه ها تغییر کرده و اکنون گفته میشود باید غذاهای حساسیتزا در اسرع وقت توسط کودک تست شوند.
به گفته الکساندر سانتوس، استاد آلرژی کودکان در کینگ کالج لندن، فهمیدن انواع حساسیت این خاصیت را دارد که بدن کودک میتواند به آنها خو بگیرد: «در سالهای اولیه پس از تولد این دریچه فرصت وجود دارد که بتوان نسبت به مواد آلرژیزا در بدن تحمل ایجاد کرد.»
یک مورد دیگر که تعداد مبتلایان به حساسیت را بالا برده است مهاجرت و جابجایی محیطی است.
دکتر سانتوس میگوید وقتی افراد مهاجرت میکنند به دلیل تفاوت ژنهایشان بیشتر در برابر آلرژیهای غذایی حساس هستند. در واقع هرچقدر زودتر مهاجرت کنند، آسیبپذیر تر خواهند بود.