همزمان با سفر شی جین پینگ رئیس جمهور چین به عربستان سعودی طی هفته جاری، خون سیاستمداران، رسانهها و اندیشکدههای آمریکایی نیز به جوش آمد و سعی کردند تا به تعبیر خودشان افزایش «نفوذ» چین در خاورمیانه را به کاهش اثرگذاری ایالات متحده در منطقه ربط بدهند.
از طرفی اولین نشست میان سران چینی و کشورهای عربی و همچنین نشست شورای همکاری خلیج فارس و چین در ریاض پایتخت عربستان در حال برگزاری است و رئیس جمهور چین قرار است بین روزهای چهارشنبه تا شنبه به عربستان سعودی سفر کند و در جریان آن با ده ها تن از رهبران کشورهای منطقه دیدار و گفتگو کند. انتظار می رود که این دیدار اعتماد متقابل میان چین و کشورهای عربی را عمیق تر کند و همکاریهای برد-برد میان دو طرف را هرچه بیشتر ارتقا دهد.
با توجه به استقبال سردی که جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در سفر پنج ماه پیشش به عربستان سعودی با آن روبرو شد، رسانه های آمریکایی نمی توانند این را پنهان کنند که آمریکا اکنون در حال درو کردن میوه های خرابی است که قبلا در منطقه کاشته است. اما رونق گرفتن هرچه بیشتر روابط بین چین و کشورهای منطقه بیانگر این واقعیت است که هر چه واشنگتن بیشتر تلاش می کند تا چین را در جهان منزوی کند، در واقع خودش را منزویتر میکند.
تضعیف شدن اثرگذاری و نفوذ آمریکا در خاورمیانه نه تنها ناشی از مواضع تحقیرآمیز این کشور درقبال مردم منطقه و رویکرد (اول آمریکای) این کشور در حین توسعه روابط با کشورهای منطقه است، بلکه باید این واقعیت را نیز در نظر گرفت که کشورهای منطقه به ماهیت استراتژی خون در برابر نفت آمریکا نیز پی بردهاند.
در عوض، تعامل با چین همواره برای کشورهای منطقه با منفعت همراه بوده و در شرایطی برابر و با احترام متقابل انجام شده است.
نزدیکتر شدن روابط بین چین و خاورمیانه بر پایه تبادلات تاریخی و دوستانه، کمالگرایی برای اقتصادی قوی و حمایت مشترک از چندجانبهگرایی بنا شده است. این نوع رابطه هیچ شخص ثالثی را هدف قرار نمی دهد و شباهتی هم با فرصت طلبیهای مبتنی بر انقباض استراتژیک ایالات متحده در خاورمیانه ندارد.
اما چین و کشورهای عربی بطور مشترک تمرکزشان را بر روی کمالگرایی در استراتژیها، دیدگاههای مشابه و همچنین نقاط قوت برای توسعه، قرار داده اند و این موضوع آنها را ذاتا به شرکای همکاری تبدیل میکند.
با این حال، از نظر واشنگتن، کشورها یا متحد آمریکا هستند یا نیستند، یا دارای دموکراسی هستند یا نیستند، یا متمدن هستند یا نیستند، و اساساً از نظر آمریکایی ها کشورها یا دارای «ارزشهای» مشترک با ایالات متحده هستند و یا خیر.
سایه سیاهی که واشنگتن قصد دارد بر نشستهای جاری ریاض بیاندازد، ثابت می کند که ایالات متحده همچنان تلاش میکند تا خود را از سایر کشورها منزوی کند، حال انکه دستور کار متعالی و عملگرایانه نشستهای جاری ریاض، ملو از اتفاقات مثبتی بود که از رشد سبز و توسعه مشترک گرفته تا تغییرات آب و هوایی و همکاری ها در زمینه فناوری را شامل میشد.
در مقابل، سفر شی جینپینگ منعکس کننده شتابی قوی در روابط بین چین و کشورهای عربی بود و نشان داد که در ادامه دیپلماسی فشرده اخیر چین، کشورهای عربی نیز مجموعاً «چشم به شرق» دارند. امید است که این نشستهای با اهمیت بتوانند به ثبات در منطقه و همچنین ارتقای هرچه بیشتر توسعه مشترک کمک کند.