درز اخیر اطلاعات فوق محرمانه آمریکا انواع اطلاعاتی که تصمیمسازان ارشد آمریکایی در خصوص درگیری جاری در اوکراین به آن دسترسی دارند و چگونگی جمع آوری این اطلاعات را آشکار ساخته است.
یکی از افشاگریهایی که در معرض دید عموم قرار گرفته این حقیقت است که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده وقتی قرار باشد اطلاعات جمع آوری کند، هیچ تبعیضی قائل نمیشود و علاوه بر اطلاعاتی که از منابع روسی به سرقت برده، درز دادههای محرمانه اخیر فاش ساخته که آمریکا به مکالمات دوستان و متحدان پیشین خود گوش میداده و استراق سمع میکرده است.
این واقعیت نباید باعث شگفتی کسانی شود که عملکرد ایالات متحده طی سه دهه گذشته در صحنه جهانی را مشاهده کردهاند. در حالیکه جنگ سرد منجر به خلق محیطی گشت که به اتحاد مصلحتی منجر شد، یعنی اتحادی که آمریکا کشورهای همفکر را در جهت مهار کمونیسم دور هم جمع کرد، هنگامی که اتحاد جماهیر شوری دچار فروپاشی شد و آمریکا به عنوان تنها ابرقدرت بلامنازع جهان ظهور کرد، این متحدان از حامیان طراحی شده برای این رقابت به نهادهایی برای حفظ هژمونی آمریکایی تبدیل شدند.
بدین لحاظ، وقتی زمان آن فرا رسید که ایالات متحده اهداف خود را در صحنه بینالملل دنبال کند، تصمیمسازان آمریکایی دیگر علاقهای نداشتند چشمبسته به دوستان پیشین خود اعتماد کنند.
در عوض، جامعه اطلاعاتی ایالات متحده ماموریت یافت تا اهداف زیادی اطلاعات جمع کند، خواه از همپیمانان، بیطرفها یا مخالفان تا از میزان واقعی بودن سیاست آنها در مقایسه با موضع رسمی و اعلامیشان آگاه شوند و اگر خلاف این بود، اطلاعاتی به دست آورند تا بتوانند برای تهدید یا فریب کشورها برای نزدیک کردن آنها به اهداف سیاستی آمریکا استفاده کنند.
این همان موردی است که در سال 2003 مطرح شد، هنگامی که یک یادداشت «فوق سری» از «آژانس امنیت ملی» افشا شد و در آن درباره به اصطلاح «افزایش» جمع آوری اطلاعات علیه اعضای «شورای امنیت سازمان ملل» مفصلا صحبت شده بود؛ هدف از جمع آوری این اطلاعات این بود که آمریکا مطمئن شود اعضای شورا در خصوص موضوع عراق و استفاده از نیروی نظامی چه موضعی دارند و به کدام طرف متمایلند.
طبق یادداشت مذکور، هدف از این اقدام «برتری بخشیدن به سیاستگذاران آمریکایی در کسب نتایج مطلوب برای اهداف واشنگتن یا جلوگیری از شگفتزده شدن بود».
«ادوارد اسنودن» یکی از پیمانکاران آژانس امنیت ملی آمریکا یک دهه بعد یعنی در سال 2013، حجم زیادی از اسناد فوق محرمانه را منتشر ساخت که در آن نقض نظاممند حقوق ذکر شده در قانون اساسی در خصوص حریم شخصی شهروندان ایالات متحده، شرح داده شده بود. بسیاری از این اسناد همچنین این حقیقت را فاش ساخت که همان قابلیتهای جمع آوری اطلاعات که از جانب جامعه اطلاعاتی آمریکا برای استراق سمع غیرقانونی تماسهای شهروندان این کشور مورد سوءاستفاده قرار گرفته بود، به منظور جاسوسی از نزدیکترین همپیمانان ایالات متحده از جمله «آنگلا مرکل» صدراعظم وقت آلمان نیز استفاده شد بود.
اطلاعات جدیدی که در سال 2021 به رسانهها درز کرد این حقیقت را فاش ساخت که آژانس امنیت ملی آمریکا با همکاری سرویس اطلاعاتی دانمارک با نفوذ به کابلهای مخابراتی داخل دانمارک، مکالمات رهبران سیاسی آلمان، فرانسه، نروژ و سوئد را شنود میکرده است.
و حالا جهان دوباره با این حقیقت مواجه شده که آمریکا همچنان به استراق سمع تماسهای خصوصی متحدان و لزوم ایجاد یک جبهه متشرک مقابل روسیه در اوکراین، ادامه میدهد.
به مانند موردی که در عراق طی سال 2003 اتفاق افتاد، در حال حاضر آمریکا خود را در مواجهه با یک موضوع چالش برانگیز سیاسی در قبال حمایت مداوم از اوکراین در جنگ با روسیه در چهاردهمین ماه این درگیری میبیند، جایی که متحدانش به طور متقابل و علنی به اهداف سیاستی مشترکی در خصوص تامین ادوات نظامی برای اوکراین دست یافته و در عین حال با دشواری حفظ یک جبهه متحد در مواجهه با شرایط آشفته اقتصادی داخلی دست و پنجه نرم میکنند.
این پیچیدگیها که به موضوع اوکراین چسبیده آنقدر تکرار شدهاند که دولتهایی که یک موضع سیاسی علنی در خصوص حمایت از اوکراین اتخاذ کرده در خفا هشدار میدهند به گونهای که با موضع علنی و عمومی آنها جور در نمیآید. در این شرایط، جامعه اطلاعاتی آمریکا ماموریت یافته تا «افزایش» جمع آوری اطلاعات سال 2003 را تکرار کند تا از نیت سیاسی به اصطلاح همپیمانانش با شنود مکالمات خصوصی آنها مطلع شود.
در حالی که منطق و ماهیت بشری حکم میکند کشورهایی که هدف جاسوسی جامعه اطلاعاتی آمریکا قرار گرفتهاند خشم خود را از این اقدام جاسوسی دوستان آمریکایی ابراز کنند آن هم در زمانی که ایالات متحده در حال ساخت یک اتحاد ضدروسی پایدار با هزینه به اصطلاح دوستانش در اروپا و آسیا بود، اما شاهدیم این افشاگریهای جدید با سکوتی کر کننده مورد استقبال قرار گرفته است!
دلیل این پدیده در رابطه نواستعماری نهفته است، مناسباتی که آمریکا از آن در تعامل با بیشتر کشورهای اروپایی و همچنین بخشهای مهمی از آسیا مانند ژاپن و کره جنوبی بهره میبرد.
در پایان باید گفت این سکوت نشان دهنده این حقیقت است که وقتی پای امنیت ملی آمریکا در میان است، همه مورد هدف قرار میگیرند.
